W kodeksie drogowym mamy przepis zobowiązujący nas do udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków drogowych, jednocześnie ta sama ustawa nie przewiduje obowiązku wyposażenia pojazdu w apteczki (obok trójkąta ostrzegawczego i gaśnicy). Resort infrastruktury wielokrotnie rekomendował dobrowolność w tym zakresie. Senator Wojciech Konieczny zaproponował wpisanie takiego zobowiązania do ustawy.
W Polsce apteczka nie jest obowiązkowym elementem wyposażenia pojazdu. Bądźmy jednak precyzyjni - poza: autobusami, taksówkami, samochodami ciężarowymi do przewozu osób poza kabiną kierowcy, pojazdami do nauki jazdy, egzaminacyjnymi. Czyli mamy taką sytuację, że kierowca ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy ofiarom wypadku drogowego, ale apteczki może nie mieć? Dodajmy - elementem obowiązkowym jest sprawna gaśnica i trójkąt ostrzegawczy - patrz rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia [kliknij].
Trwa procedowana uchwalonej przez Sejm w dniu 9 marca 2023 r. ustawy o systemach homologacji pojazdów (dostosowujące polskie prawo do prawodawstwa unijnego) [kliknij]. Ustawa ponownie trafiła do Komisji Infrastruktury i tu mają być rozpatrzone poprawki zgłoszone przez Wojciecha Koniecznego podczas posiedzenia Senatu, wprowadzająca wymóg wyposażenia nowych samochodów w apteczki. Senator zgłaszał i uzasadniał: „Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Chciałbym odnieść się do jednej sprawy, do jednej, według mnie, nieprawidłowości, która występuje w polskich samochodach sprzedawanych przez dealerów na terenie Polski. Otóż nie ma przepisu, który nakazuje umieszczenie w takim samochodzie apteczki. W Polsce samochody mogą być sprzedawane bez apteczki samochodowej, a mimo to spełniają wszystkie do tej pory ustalone warunki homologacji. Dlatego składam poprawkę do obecnej ustawy, aby taki warunek w odniesieniu do nowych polskich samochodów sprzedawanych na terenie Polski, był. Apteczka jest wymagana w wielu krajach Unii Europejskiej i jest dość ściśle określone, jaka ma być ta apteczka. Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że wjeżdżając do krajów unijnych, nawet jeżeli mamy apteczkę, ale ona nie spełnia standardów, narażamy się na kary. To jest zresztą powód, dla którego można wystąpić z unifikacją tych przepisów na poziomie unijnym. Na razie jednak te przepisy powinny być wprowadzone w Polsce, tym bardziej że w ustawie wprowadzamy różne zapisy i na pozór… Może się wydawać, że ta poprawka wykracza poza przedmiot obecnej legislacji, ale wprowadzamy tu np. przepis, że samochód ma być wyposażony w instrukcję papierową w języku polskim p- bo w tej chwili nie musi być wyposażony w taką instrukcję i teraz będziemy to zmieniać w tych przepisach - i to jest w zakresie tej legislacji, tej ustawy. Tak? A kwestia apteczki - są takie opinie - nie jest. No, według mnie w przypadku zagrożenia życia nieco bardziej potrzebna jest apteczka i dzięki temu możliwość zatamowania krwawienia niż instrukcja obsługi, która, swoją drogą, też powinna być obowiązkowo umieszczana w nowych samochodach. To, że teraz się tak nie dzieje, jest, uważam, nieprawidłowe. Oprócz tego, że jest to oczywiście logiczne, że jest to potrzebne… Przywołam tutaj jedną z głównych zasad, jaką lekarze w Polsce są zobowiązani przestrzegać: salus aegroti suprema lex - dobro chorego najwyższym prawem. Najważniejsze jest to, żebyśmy mogli, byli w stanie uratować komuś życie. Jeżeli ta apteczka ma w tym pomóc, a zapewne pomoże… Gorąco apeluję, aby te dość miałkie opinie mówiące o tym, że przepisy nakazujące umieszczenie apteczki w samochodzie wykraczają poza zakres tej ustawy, ustawy mówiącej o tym, które samochody powinny otrzymać homologację, jak ta homologacja ma być przyznawana itd., ustawy, w której - jeszcze raz wspomnę - zapisujemy, że na wyposażeniu ma być instrukcja obsługi w języku polskim… To zapiszmy, że również apteczka powinna być obowiązkowo na wyposażeniu samochodu. Dziękuję bardzo.”
Senator Wojciech Konieczny złożył stosowny wniosek o charakterze legislacyjnym. Do wykazu poprawek dopisano: „10) w art. 27 w ust. 1 w pkt 4 w lit. b kropkę na końcu zastępuje się średnikiem oraz dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „5) dołączyć do wyposażenia pojazdu apteczkę doraźnej pomocy.”; Poprawka sen. W. Koniecznego” [kliknij]. Senatorowie ostatecznie mimo uznając słuszność poprawki jednak - w trakcie posiedzenia Komisji Infrastruktury - zagłosowali przeciw jej przyjęciu jako wykraczającej poza omawianą materię, albowiem powinna trafić do ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Stanowisko rządu także negatywne, z uzasadnieniem że wykracza poza procedowane przedłożenia. Równocześnie wiceminister Rafał Weber zadeklarował, iż resort dokona kwerendy co do takiego obowiązku w innych krajach Europy. Podsumował: „Jeżeli uznamy za słuszne to dalej będziemy ten temat regulować”. (jm)
